Założenia

Mniejszość polska, licząca blisko 10 tys. osób, skupiona jest głównie w kilkunastu wsiach północno-wschodniej Rumunii, na terenie Bukowiny.

Wywodząca się z osadnictwa sprzed ponad 200 lat ludność zachowała język polski, obyczaje i wiarę przodków. Działają tu instytucje utrwalające związek z polskością – przede wszystkim stowarzyszenia Związku Polaków „Dom Polski”, katolickie parafie prowadzone przez księży – Polaków, szkoły z nauczaniem języka, historii i kultury polskiej.
Zamieszkała na terenach podgórskich ludność żyje z rolnictwa i hodowli, jednakże niewielkie skrawki nieurodzajnej ziemi nie wystarczają do utrzymania wielodzietnych rodzin. Region dotknięty strukturalnym bezrobociem nie daje możliwość zatrudnienia, głęboki kryzys obejmuje opiekę zdrowotną i szkolnictwo. Budynki szkolne w „polskich” wioskach wymagają renowacji. Szkołom i przedszkolom potrzeba nowego wyposażenia, materiałów i pomocy szkolnych.
Naukę w szkołach Bukowiny pobiera blisko 700 dzieci i młodzieży polonijnej. Efekt ogólny nauczania jest niski i nie odpowiada w pełni wymogom nowego rynku pracy. Bolesnym dla Polonii jest fakt, że najsłabsze wyniki w edukacji mają dzieci ze środowisk, w których najlepiej zachował się język i obyczaj polski, z drugiej jednak strony tam właśnie najdotkliwiej kumulują się niedostatki szkolnictwa i warunków bytowych. Dotychczasowe środki zaradcze w oparciu o fundusze polskich organizacji rządowych i pozarządowych („Wspólnota Polska”, fundusze konsularne, okazjonalne donacje) nie stanowią wystarczającej podstawy dla niezbędnych działań długofalowych.
Podkreślić należy, iż rząd rumuński znacząco wspiera pracę Związku Polaków w Rumunii oraz edukację w szkołach, gdzie uczą się Polacy.
Program „Dzieci Bukowiny” jest próbą dalszego wsparcia szans dzieci i młodzieży w tych odległych i pięknych miejscowościach. Adresowany jest do całej społeczności lokalnej.
Sytuacja wymaga obecnie skupienia wysiłków w czasie i wokół konkretnych celów. W przeciwnym razie Polonii na Bukowinie grozi stagnacja i, co za tym idzie, kryzys, połączone z odpływem najlepszych sił.
Program adresowany jest więc do wszystkich instytucji i osób dobrej woli zarówno w Polsce, jak i w Rumunii.
Projekt powstał na podstawie długoletnich doświadczeń w pracy z Polonią na terenie Bukowiny ze strony Ambasady i Związku Polaków w Rumunii i uwzględnia konkretne potrzeby i uwarunkowania, w jakich żyje polska mniejszość narodowa w Rumunii.

II. Projekt pomocowo – edukacyjny „Dzieci Bukowiny”
1. Podmiotem projektowanych działań są dzieci z wieloetnicznych społeczności Bukowiny, uczące się wspólnie w „polskich” szkołach regionu w miejscowościach:

• Nowy Sołoniec
• Pojana Mikuli
• Plesza
• Moara Nică (Bułaj)
• Kaczyka
• Paltinoasa
• Gura Humorului
• Siret
• Suczawa

We wszystkich tych szkołach dzieci polonijne uczą się języka, literatury ojczystej oraz polskiej historii i tradycji. Pozostałe przedmioty nauczane są w języku rumuńskim. Klasy są wieloetniczne, w większości klas przeważa młodzież polskiego pochodzenia.

2. Celem projektowanych działań – prowadzonych równolegle w wielu zakresach – jest poprawa warunków edukacyjnych w szkołach.

Cele szczegółowe:

Podwyższanie kwalifikacji kadry nauczycielskiej:
– systematyczny udział kadry nauczającej w kursach metodycznych,
– zwiększony nadzór metodyczny instytucji oświatowych,
– gratyfikacje motywujące do pracy w tamtejszych trudnych warunkach: stypendia, wymiany nauczycieli, kursy wakacyjne itp.

Poprawa wyposażenia klas i gabinetów przedmiotowych w pomoce naukowe i metodyczne:
– kompletowanie wyposażenia specjalistycznych gabinetów przedmiotowych (fizycznych, chemicznych, języka polskiego itp),
– stworzenie podstaw materialnych do wprowadzenia nowoczesnych technik nauczania bazujących na sprzęcie AV, komputerach, rzutnikach itp.

Poprawa bazy materialnej szkolnictwa:
– przeprowadzenie koniecznych prac adaptacyjnych i remontowych pomieszczeń szkolnych i przedszkolnych dla poprawy warunków nauczania,
– uzupełnienie i wymiana podstawowego wyposażenia klas szkolnych (stoliki, ławki, regały, szafy, tablice, gablony itp),
– budowa nowych szkół (Pojana Mikuli i Plesza).

Poprawa dostępu do edukacji:
– wzmocnienie akcji stypendialnej w celu umożliwienia polonijnym absolwentom szkół podstawowych zdobywania wykształcenia zawodowego w szkołach miejskich (koszty dojazdów, internatu podręczników itp.),
– ustanowienie stypendiów pozwalających na studia w Rumunii (m. in. studia polonistyczne) – forma komplementarna dla systemu stypendiów rządowych dla Polonii na studia w Polsce. Studia miejscowe w większym stopniu rozwiązują problem adaptacji do miejscowych warunków i problem zachowania więzi ze środowiskiem polonijnym.

Bezpośrednia pomoc medyczna i humanitarna dla młodzieży:
– akcja dożywiania dzieci w szkołach,
– poprawa warunków nauki w domach,
– doposażenie wiejskich ośrodków zdrowia w nowoczesnych sprzęt medyczny,
– dostarczenie materiałów i lekarstw dla prowadzenia akcji profilaktycznych,
– współpraca polskich lekarzy w terenie.

Pogłębianie tożsamości oraz wzajemnych związków międzykulturowych:
– utworzenie sieci szkół partnerskich,
– wakacyjne wymiany międzyszkolne z Polską,
– wspólne zawody sportowe, turystyka,
– wymiana młodzieży w ramach możliwości struktur kościelnych (parafialnych, zakonnych, duszpasterskich) w celach religijnych i ogólnych pomocowych.

III. Założenia realizacyjne projektu:

Realizacja programu opiera się na założeniu współpracy z rumuńskimi partnerami; współfinansowanie przez stronę polską koniecznych zmian wg pkt. II/2 zapewnia również korzyści dla kształconych w tych szkołach dzieci rumuńskich i innych narodowości. Wstępne uzgodnienia z władzami woj. Suczawa potwierdzają, że można będzie liczyć na życzliwą współpracę.
Koordynowaniem działalności w ramach Projektu zajmuje się Wydział Konsularny Ambasady RP w Bukareszcie – do czasu ewentualnego ukonstytuowania się Fundacji „Dzieci Bukowiny”. Wydział Konsularny Ambasady formułuje i przedstawia konkretne programy działań – we współpracy ze Związkiem Polaków w Rumunii „Dom Polski”, nauczycielami, parafiami katolickimi i tutejszymi władzami oświatowymi. W okresie poprzedzającym utworzenie Fundacji – dla zachowania ciągłości działań – Ambasada udostępnia swoje konto dla darowizn. Wydatki z tego konta będą realizowane na cele określone przez Donatora. Cele Projektu zgodne są ze statutową działalnością konsularną. Negocjowana jest możliwość udostępnienia kont przez innych Partnerów Projektu, m.in. organizacje humanitarne. Ofiarodawca będzie miał możliwość otrzymania potwierdzenia wpłaty na cele humanitarne. Dary rzeczowe zostaną przekazane bezpośrednio, zgodnie z wolą ofiarodawcy.