Drodzy Czytelnicy, rozpoczynamy nowy cykl artykułów poświęcony zabytkom Polski, powstałym na tle jej historii. Polska to kraj naszych przodków. Nie wszyscy ją znają lub znają niedostatecznie.
Adresujemy je do wszystkich z Państwa, ale szczególnie do ludzi młodych, którz
y mają możliwości podróżowania, poznawania jej piękna i zapoznawania się z jej historią. Często zachwycamy się obiektami z innych krajów, nie wiedząc ile skarbów kryje Polska. Są to zamki, pałace, zabytkowe kościoły oraz miejsca poświęcone pamięci narodowej. Będziemy wędrować szlakami historycznymi Polski, będziemy podziwiać miasta z rejonu Morza Bałtyckiego, w których zachowały się zabytki architek-tury gotyckiej, a które są częścią Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego, nie możemy pominąć szlaku zamków krzyżackich z Malborkiem na czele. Pragniemy pokazać Państwu perełki architektury oraz obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Naszą wędrówkę rozpoczynamy od Szlaku Pias-towskiego, miejsc, gdzie rodziła się polska państwowość. Nazwa pochodzi od pierwszej polskiej dynastii królew-skiej – Piastów. W skład tego szlaku wchodzą takie miejscowości jak: Poznań, Ostrów Lednicki, Gniezno, Trzemeszno, Mogilno, Strzelno, Kruszwica, Inowrocław, Biskupin i Giecz. Tysiąc lat historii zostawiło na każdym z tych miejsc swoje ślady.
Gniezno – legendarne „gniazdo” stolicy państwa PiaStów. Od końca VIII w. istniał tu zespół osadowy ple-mienia Polan. Rozbudowany i zmodernizowany za cza-sów Mieszka I stał się siedzibą pierwszych władców pias-towskich, jako główny gród państwa Polan. Już w X w. Gniezno stanowiło jeden z grodów stołecznych i zgod-nie z dokumentem „Dagone iudex” z 991 r. było jedyną formalną stolicą państwa polskiego.
Najwspanialszym świadkiem ponad tysiącletnich dziejów miasta jest bazylika archikatedralna pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Romańskie podziemia, gotycka bryła, barokowy wieniec kaplic i wyposażenie ze wszystkich epok czynią z niej skarbnicę polskiej kultury o europejskim wymiarze. Najcenniejsze są tu jednak XII-wieczne Drzwi Gnieź-nieńskie – najwspanialsze dzieło sztuki romańskiej w Pol-sce, ilustrujące historię życia i śmierci św. Wojciecha, patrona Polski oraz jego relikwie złożone w srebrnym sarkofagu.
W 1000 r. odbył się w Gnieźnie zjazd, w któ-rym uczestniczył Otton III, król Niemiec i cesarz Świętego Cesarstwa Rzym-skiego. Proklamowano wtedy utworzenie arcybis-kupstwa i metropolii gnieź-nieńskiej. W 2000 r. obcho-dzono milenium Zjazdu Gnieźnieńskiego z udzia-łem prezydentów Polski, Niemiec, Słowacji, Litwy i Węgier.
W katedrze korono-wanych było pięciu królów Polski: Bolesław Chrobry w 1025 r., także w 1025 r., w grudniu Mieszko II Lombart z żoną Rychezą Lotaryńską, w 1076 r. Boles-ław II Szczodry, w roku 1295-1300 – Wacław II. Oprócz katedry warto odwiedzić Muzeum Archi-diecezji Gnieźnieńskiej oraz Muzeum Początków Państwa Polskiego.
Miasto zachwyca swoją atmosferą i nieregularnym rozplanowaniem Starego Miasta położonego, jak mówi legenda, na siedmiu wzgórzach.
