07.01. – Czerniowce: Na nowy ołtarz Królowej Korony Polskiej w kościele parafialnym ofiary złożyli: P. T. M. Berezowska (5 k), F. Lewandowska (2 k), K. Agospowicz (10 k), F. Agospowicz (10 k), L. S. (40 k), M. Wojsterowicz (10 k).
07.01. – Czerniowce: Musztra umundurowanych czerniowieckich sokołów.
07.01. – Kraków, Rada miasta Krakowa: Na swoim posiedzeniu uchwaliła wysłać delegatów na uroczystość poświęcenia sokolego boiska w Czerniowcach.
07.01. – Zadobrówka: Otwarta została składnica pocztowa ze zwykłym zakresem czynności. Jej zarząd powierzono żonie tamtejszego nauczyciela Tomorugowej. Składnica była połączona z urzędem pocztowym w Sado-górze za pomocą pieszego posłańca, codziennie odbie-rającego i przynoszącego listy.
07.02. – Czerniowce: Próba generalna ćwiczeń sokolich.
07.03. – Czerniowce: Ukazał się nadzwyczajny, o zwięk-szonej objętości 53. numer 27-go rocznika „Gazety Polskiej”. Według zapowiedzi, miał zawierać szczegó-łowy program uroczystości poświęcenia sokolego boi-ska, skład komitetu, spis instytucji polskich na Bukowinie, spis wspólnych i prywatnych kwater, cennik fiakrów itp.
07.03. – Czerniowce: Ze Lwowa przybył pociągiem ażeby zgodnie z uchwałą jarosławskiego Zjazdu otrzymali posadę nauczyciela wędrownego oraz by otrzymali stosowne poparcie moralne i materialne ze strony Zarządu Głównego przy tworzeniu Gimnazjum Polskiego w Czerniowcach.
07.04. – Czerniowce, sokole boisko: Zbór wszystkich druhów czerniowieckich i wymarsz na dworzec Volksgarten celem powitania delegacji galicyjskich.
07.04. – Czerniowce: Rano pociągiem kurierskim przybył prezes „Sokoła” krakowskiego, dr Władysław Turski, który podczas uroczystości sprawował najwyższą władzę sokolą. Komenda spoczywała w ręku drugiego zastępcy naczelnika związkowego dha Świątkowskiego ze Stanisławowa.
07.04. – Czerniowce, sokole boisko: Z powodu uroczystości sokolej przez cały dzień funkcjonowała ogólnie dostępna mównica telefoniczna, punkt sprzedaży znaczków pocztowych oraz skrzynka pocztowa na listy opróżniana co godziny. Nadto na miejscu były doręczane listy i telegramy.
07.05. – Czerniowce, Uniwersytet Czerniowiecki: Wiec studentów polskich, domagających się utworzenia katedry języka i literatury polskiej. Był to w ogóle pierwszy wiec studentów polskich na tejże uczelni.
07.04. – Czerniowce, mała sala Domu Polskiego: Walne zgromadzenie i III Zjazd Związku Nauczycieli i Nauczy-cielek Polskich na Bukowinie.
07.04. – Czerniowce: „Reprezentacja Sokoła-Macierzy i innych gniazd lwowskich zjawiła się u dr. Kwiatkow-skiego, by mu wyrazić swe uznanie z powodu jego gor-liwej pracy narodowej na kresach i za gorące poparcie spraw Sokolstwa Polskiego przez usilne starania o uzys-kanie gruntu pod boisko.”
07.04. – Czerniowce, bufet na bisku „Sokoła”: Radny miasta Karol Borysławski „obficie zasilił bufet na boisku i podejmował u siebie gościnnie mieszczan lwowskich, przybyłych na uroczystość sokolą”.
07.05. – Czerniowce: Zmarła Teresa Skwarnicka, prze-żywszy 68 lat, żona Wojciecha Skwarnickiego, starszego oficjała magistratu czerniowieckiego.
07.05. – Horodenka: W liście z tegoż dnia i miejsca podpisany literami dr Cz. N., zapewne dr Czesław Nie-wiadomski, zdał sprawę z przebiegu obrad Walnego Zjazdu TSL w Kołomyi w części dotyczącej Bukowiny. Na wniosek dr. Stanisława Kwiatkowskiego, który z powo-du uroczystości poświęcenia sokolego boiska w Czer-niowcach uczestniczył tylko w pierwszym dniu Zjazdu uchwalono, aby Zarząd Główny w porozumieniu z buko-wińskim Kołem Polskim już w 1910 r. odpowiednią kwotę przeznaczył na mające powstać w Czerniowcach Gimnazjum Polskie. Ponadto Zarząd Główny przyobiecał, iż na swoje posiedzenia poświęcone sprawom bukowiń-skim odtąd będzie zapraszał delegata czerniowieckiego Koła TSL. W pierwszym dniu Zjazdu również brał udział inspektor szkolny Otton Mieczysław Żukowski, który na podstawie danych ze sprawozdania Zarządu Głównego wykazał, jak po macoszemu traktowane były bukowińskie kresy.
07.06. – Czerniowce, Zakład Naukowo-Wycho-wawczy SS. Franciszkanek Rodziny Maryi: Odbyło się kurierskim ks. abp Józef Teodorowicz, aby następnego dnia wziąć udział w poświęceniu sokolego boiska i prze-mówić do ok. 2000 zgromadzonych. Zamieszkał w domu baronowej Heleny Szymonowiczowej.
07.04. – Czerniowce: Odznaczeni zostali usu Ro-chetti et Mantoletti ks. Aleksander Opolski, katecheta seminarium nauczycielskiego w Czerniowcach oraz ks. Leopold Schweiger, radca konsystorialny i katecheta I Gim-nazjum w Czerniowcach.
07.04. – Czerniowce: Na Dom Sierot SS. Felicjanek datki złożyli: ks. prał. Józef Schmid w imieniu zmarłej Antoniny Skibniewskiej (12 k), Zofia Merzowiczowa (15 k) i Julia Kwiatkowska (20 k).
07.04. – Czerniowce: Nestor i weteran pracy naro-dowej na Bukowinie Władysław Sołtyński ofiarował 1000 k na Gimnazjum Polskie dla uczczenia bytności dr. Stanisława Głąbińskiego, jako pierwszego prezesa wie-deńskiego Koła Polskiego, który zainteresował się i zaopie-kował Polakami na Bukowinie.
07.04. – Czerniowce: Dary na tombolę podczas uroczystości sokolej w dniu 4 lipca 1909 r. nadesłały miejscowe polskie przedsiębiorstwa: Jan Drzewiński – Sklep Galanteryjny, Józef Kosiński – budowniczy, Jan Krzanowski – Zakład Fotograficzny, Antoni Masłowski – fryzjer, Ferdynand Motylewski – Fabryka Powozów, Kajetan Romanowicz – Sklep Galanteryjny, Walerian Skwarnicki – artysta rzeźbiarz, Michał Trzciński – Zakład Rymarski.
07.04. – Kraków: Stąd dary na czerniowiecką tom-bolę w dniu 4 lipca 1909 r. wysłali: W. Bełdowski i Rudolf Harliczka – Fabryka Tutek Cygaretowych.
07.04. – Lwów: Stąd dary na czerniowiecką tombolę w dniu 4 lipca 1909 r. wysłali: J. A Baczewski – Fabryka Wódek, Jan Ignatowicz – I Krajowa Fabryka Chemiczno-Kosmetyczna, B. Połoniecki – Księgarnia Polska, Wilhelm Zajączkowski – Fabryka Tutek Cygaretowych „Era”.
07.04. – Karlsberg: Proboszcz parafii ks. Franciszek Łuczko został odznaczony Expositorio canonicali.
07.04. – Lwów: Z powodu wielkiego święta czerniowieckich sokołów z racji poświęcenia boiska Edmund Kolbuszowski na początku lipca 1909 r. w kilku zdaniach wspomniał Klemensa Kołakowskiego, twórcę i pierwszego przewodnika czerniowieckiej drużyny sokołów.
07.04. – Tego dnia na okoliczność poświęcenia soko-lego boiska w Czerniowcach w świątecznym 53. nume-rze czerniowieckiej „Gazety Polskiej” ukazały się: dwa wiersze „Idziem w zwyż!” i „Rozwińmy skrzydła!” Jadwigi Strokowej, wiersz Kazimierza Królińskiego „Czołem, graniczne, nieulękłe Straże! oraz wiersz „Kre-sowej dziatwie…” Antoniego Popławskiego.
07.04. – Waszkowce n/Cz.: Proboszcz parafii ks. Marceli Zawadowski został odznaczony Expositorio canonicali.
07.03-04. – Kołomyja: Na XVII Walnym Zjeździe TSL czerniowieckie Koło TSL reprezentował jego prezes dr Stanisław Kwiatkowski i Otton Mieczysław Żukowski. Uczestniczący tylko w pierwszym dniu obrad St. Kwiatkowski domagał się, aby bukowińscy Polacy mieli w Zarządzie Głównym TSL swojego przedstawiciela, uroczyste zakończenie roku szkolnego, na które złożył się wieczorek z deklamacjami, śpiewami, obrazami scenicznymi, popisami gimnastycznymi oraz wystawa robót ręcznych (malowideł, rysunków, haftów, koronek, wyrobów włóczkowych, kilimów, poduszek).
07.07. – Czerniowce, aula Uniwersytetu: Zofia Negru-szówna jako pierwsza kobieta została promowana ma-gistrem farmacji na tymże Uniwersytecie. Rygorozum farmaceutyczne zaliczyła z odznaczeniem.
07.09. – Czerniowce, ogród Domu Polskiego: Odbyło się zebranie towarzyskie na cześć nowo przyjętych członków „Ogniska” przy muzyce orkiestry.
07.10. – Czerniowce: Z inicjatywy Zarządu Głównego TSL w Krakowie czerniowieckie Koło TSL do Krakowa wyruszyła wycieczka młodzieży bukowińskiej różnych miejscowości i wszystkich stanów (w tym 70 wycho-wanków Bursy Polskiej im. A. Mickiewicza).
07.10. Czerniowce: Zmarł Józef Zybaczyński, profesor miejscowej greckoorientalnej szkoły realnej.
07.10/11. – Wyżnica: W nocy pożar strawił kilkadziesiąt domów, pozbawiając bez dachu nad głową blisko 500 osób.
07.15. Preworoki, Rada Gminna: Miejscowa Rada Gminna nadała staroście serockiemu Janowi Bohosiewi-czowi honorowe obywatelstwo w uznaniu zasług dla tejże gminy.
07.15. – Czerniowce: W imieniu komitetu organiza-cyjnego poświęcenia boiska sokolego w Czerniowcach prezes Domu Polskiego dr St. Kwiatkowski, sekretarz „Sokoła” J. Świerczyński, prezes „Sokoła” B. Mokrański podziękowali wszystkim, którzy „uroczystość swą obec-nością zaszczycić raczyli i swą ofiarą i pracą do tego dzie-ła się przyczynili”.
07.15. – Czerniowce: W 56. numerze 27-go rocznika „Gazety Polskiej” ukazał się atrykuł wstępny „Sprawa polska na Bukowinie” oraz „IX wykaz składek na boisko Sokoła w Czerniowcach”, podpisany przez skarbnika Böhma i prezesa Mokrańskiego. Artykuł ten niemal w ca-łości przedrukował tego dnia również „Kurier Lwowski”.
07.15. – Czerniowce, Dom Polski: Zebranie nauczycieli chętnych do podjęcia pracy na korpusach wakacyjnych.
07.15. – Seret: Dzięki poświęceniu Dymówny (Dih-mówny) i Tadeusza Dyma (Dihma) korpusy wakacyjne odbywają codziennie ćwiczenia i zabawy w lasku obok rzeki.
07.15. – Waszkowce: Pod okiem prezesa Czytelni Polskiej ks. Marcelego Zawadowskiego uczestnicy kor-pusów wakacyjnych w poniedziałki i piątki odbywają ćwiczenia gimnastyczne na boisku obok Domu Polskiego.
07.15. – Suczawa: Rozpoczęły się korpusy wakacyjne, w których uczestniczy około 30- dzieci, chociaż mogłoby ich być ponad 100. Z powodu braku nauczycieli zajęcia sprowadzają się głownie do zabawy, kąpieli i śpiewu.
07.16. – Czerniowce: Rada Szkolna Krajowa zezwoliła Zieleckiej, właścicielce instytutu francuskiego przy ul. Wydziału Krajowego 13, na utworzenie prywatnego liceum żeńskiego w Czerniowcach.
07.16. – Laurenka, kaplica, Dom Polski: Odbyły się uroczystości odpustowe oraz poświecenie nowo zbudowanego Domu Polskiego. W uroczystościach brali udział rodacy z Dawidów, Dunawca, Nowego Sołońca, Starej Huty i Tereblesztów. Proboszcz Starej Huty ks. Jan Mościcki poświęcił Dom Polski i przemawiał, dziękując wszystkim, którzy groszem i pracą przyczynili się do wzniesienia narodowego obiektu. Ponadto przemawiał prezes miejscowej Czytelni Polskiej Michał Kuczak, który podziękował uczestnikom aktu poświęcenia. Zaintonowaną przez nauczyciela Koguta pieśń „Boże, coś Polskę…” uczestnicy uroczystości odśpiewali na klęczkach. Na program złożyły się także inne pieśni patriotyczne oraz przedstawienie sztuki „O Zbóju Madeju” w wykonaniu 20 miejscowych dzieci pod kierunkiem ks. Wincentego Majerhofera.
07.18. – Czerniowce: Polskie Towarzystwo Zali-czkowe i Oszczędności w Czerniowcach zgłosiło zapo-trzebowanie na pracownicę biurową władającą językiem polskim w mowie i w piśmie.
07.18. – Czerniowce: Michał Gorecki napisał wiersz „Na korpusy wakacyjne!”, zachęcający dzieci i rodziców do udziału w zajęciach rozpoczynającego się korpusu wakacyjnego w Czerniowcach.
07.18. – Czerniowce: Otwarcie korpusów wakacyjnych z udziałem około 250 dzieci oraz ok. 1000 dorosłych. Ze stro-ny organizatorów w otwarciu brali udział m.in. B. Mok-rański, St. Kwiatkowski, nadradca Chlebik z małżonką, nadradca Węglowski oraz radny miejski Borysławski.
07.18. – Czerniowce, ogród Domu Polskiego: Na zap-roszenie prezesa „Gwiazdy”, Michała Goreckiego przy muzyce orkiestry Sawula odbyła się zabawa członków „Sokoła”, Czytelni, „Ogniska” i „Gwiazdy” z bardzo boga-tym programem (gra w obręcze, gra w piłkę, koło szczę-ścia, deklamacje, monologi, zapasy atletów – wieczorem tańce). Zapowiedziano podobne zabawy we wszystkie niedziele.
07.[18?]. – Czerniowce, Zgromadzenie Sióstr Fran-ciszkanek Rodziny Maryi: Zmarła siostra i ofiarnie pracująca nauczycielka Gertruda Simonówna, przeży-wszy zaledwie 21 lat.
07.19. – Czerniowce, Kongregacja Mariańska: Pod przewodnictwem Julii Kwiatkowskiej po raz pierwszy udała się czerniowiecka pielgrzymka głównie Polek z Kon-gregacji Mariańskiej do Kochawiny.
07.20. – Czerniowce-Wiedeń: Odtąd stała łączność telefoniczna pomiędzy tymi stolicami.
07.20. – Czerniowce, „Sokół”: W imieniu wydziału czerniowieckiego „Sokoła” A. Böhm – skarbnik, B. Mok-rański – prezes i Świerczyński – sekretarz podziękowali Radzie Miejskiej Lwowa za darowane 500 k na cele sokolego boiska w Czerniowcach.
07.20. – Mikułowa Polana: Juro Kucharek napisł list do redakcji „Gazety Polskiej”, w którym dzielił się wrażeniami z udziału w czerniowieckiej uroczystości poświęcenia sokolego boiska i dziękował wszystkim (dr. St. Kwiatkowskiemu, B. Morańskiemu, Janowi Świder-skiemu, proboszczowi ks. Janowi Adolfowi Bazalowi), którzy doprowadzili do tego wydarzenia oraz umożliwili udział rodakom z prowincji.
07.<22. – Lwów: Adam Dobrowolski napisał wiersz „Z cyklu Baśń letnia”, opublikowany w 59. numerze „Gazety Polskiej” z niedzieli 25 lipca 1909 r.
07.23. – Kraków: Zarząd Główny TSL w Krakowie przyjął z uznaniem sprawozdanie czerniowieckiego Koła TSL za rok 1908. Z ramienia Zarządu Głównego pismo w tej sprawie podpisali Antoni Januszewski – sekretarz i dr E. Bandrowski – prezes.
07.24. – Nieciecza: Przeżywszy lat 81 zmarł Ludwik Oksza Strzelecki, dr medycyny i chirurg, półwiekowy i bardzo zasłużony członek czerniowieckiego Towa-rzystwa Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej oraz innych organizacji polskich.
07.25. – Czerniowce: Za pośrednictwem J. Siedlec-kiego, Józef Legocki z Mikułowej Polany złożył 2 k na czerniowieckie Gimnazjum Polskie.
07.25. – Czerniowce: Michał Gorecki napisał wiersz agitacyjny „W oświacie siła, a w sile moc!”, opubliko-wany w 59. numerze „Gazety Polskiej” z niedzieli 25 lipca 1909 r.
07.25. – Czerniowce: Na ołtarz Królowej Korony Polskiej w kościele parafialnym ofiary złożyli: Helena Ogonowska (1 k), L. B. (20 k), Z. D. (10 k). Razem z wcześ-niej wykazanymi wpłynęło 249 k.
07.25. – Denesówka: W miejscowej szkole, do której uczęszczają głównie dzieci polskie (ponad 50), nie uczono języka polskiego. W związku z tym w „Gazecie Polskiej” radzono Polakom z tej miejscowości, aby zwrócili się z po-daniem do Rady Szkolnej Krajowej w Czerniowcach o wprowadzenie wykładów w języku polskim.
07.25. – Czerniowce: Uczestnikom miejscowych korpusów wakacyjnych, których w 1909 r. było dwa razy więcej niż w roku poprzednim, prezes „Sokoła” urządził manewry.
07.29. – Czerniowce, Bursa Polska im. A. Mickie-wicza: Ogłoszono konkurs na posadę prefekta w zakła-dzie od 1 września 1909 r. Warunkiem przyjęcia odpo-wiednie wykształcenie i zamiłowanie do pracy peda-gogicznej kandydata. Jako wynagrodzenie oferowano mieszkanie, wyżywienie i 40 k miesięcznie.
07.29. – Czerniowce: Prezes wiedeńskiego Koła Polskiego dr Stanisław Gąbiński przesłał na cele sokolego boiska 50 k.
07.29. – Mileszowce: Wilhelm Dobrowolski został mianowany wolontariuszem przy miejscowej stacji kolejowej.
07.29. – Solka, Zakład Wodoleczniczy dra Weisberga: Odkryto źródło leczniczej wody mineralnej.
07.29. – Czerniowce, ogród Domu Polskiego: Na zaproszenie wydziału „Gwiazdy” odbyła się zabawa towarzyska z urozmaiconym programem.
07.30. – Sara Huta: Proboszcz parafii ks. Jan Mościcki przyjął zaproszenie do komitetu krajowego obchodów stulecia urodzin Juliusza Słowackiego i zapowiedział, iż 10 sierpnia 1909 r. urządzi obchód w Dunawcu. Na jego program miały się złożyć: Msza Św., zebranie w Czytelni, powitanie gości, odczyt ks. J. Mościckiego o Słowackim, pieśni narodowe i „poufna pogadanka”.
07.31. – Czerniowce, Dom Polski: Owacja dzieci z kor-pusów wakacyjnych z nauczycielami i sokołów na cześć dr. Stanisława Kwiatkowskiego za zasługi położone w pra-cy dla bukowińskiej Polonii i uzyskania sokolego boiska. Kwiatkowskiemu wręczono dyplom członka honorowego czerniowieckiego „Sokoła”.
07.31. – Grimmenstein, Niższa Austria: Zmarł w 27 roku życia dr Juliusz Brüll, syn Józefa, byłego naczelnika stacji kolejowej w Czerniowcach. Pogrzeb odbył się w Edlitz. Później zwłoki zostaną przewiezione do Czer-niowiec i pochowane w grobowcu rodzinnym.
07.31. – Szypot: Tej nocy zgorzał tartak Ozjasza Land-wehra.
07.[?]. – Sadogóra: Sekretarz J. Witwicki i prezes Czytelni Polskiej w Sadogórze Antoni Pukacz zwrócili się do rodaków z apelem o przysyłanie rzeczy nadających się na fanty urządzanej tomboli podczas festynu ogro-dowego 22.08.1909 r. na dochód planowanej budowy Domu Polskiego. Przy okazji podano, iż dotychczasowe starania zaowocowały sumą 2500 k, które nawet nie wystarczają na zakup gruntu pod budowę.
Sierpień
08.05. – Czerniowce: Dr Eugeniusz Mitkiewicz za pośrednictwem „Gazety Polskiej” powiadomił publicz-ność, że przez dwa miesiące (do października) nie będzie ordynował z powodu wyjazdu.
08.05. – Czerniowce: Dr Stanisław Kwiatkowski złożył 20 k na książeczkę „Ogniska” dla Gimnazjum Polskiego za pośrednictwem Hildy Altheimówny, rozpro-wadzającej widokówki z kramu „Ogniska”. Siostra Józe-fina z oddziału chirurgicznego złożyła na ten cel 10 k.
08.05. – Suczawa, Dom Polski: Najwięcej ofiar na Dom Polski uzbierali: Rozalia Bohdanowicz z Osze-chlibów (164 k), Wanda Bochnik ze Lwowa (53,70 k), notariusz Marynowski z Zaleszczyk (39,60 k), Sedelmeier ze Stanisławowa (28,80 k), notariusz Zawadzki ze Lwowa (27 k), notariusz Narajewski z Brzozowa (24, 90 k), dr Adolf Wurst z Kałusza (20 k), TSL z Kołomyi (20 k).
08.08. – Mikułowa Polana: Bezimienny korespondent przedstawił smutne wnioski po gminnych wyborach, z których mniejszość niemiecka wyszła zwycięsko, wskutek niedotrzymania uzgodnień z większością polską.
08.09. – Wyżnica: Spłonęło 12 domów oraz prawo-sławna cerkiew.
08.11. – Koszczuja: Korespondent Jul. T. zrelacjonował przebieg uroczystego obchodu setnej rocznicy urodzin Juliusza Słowackiego w Dunawcu. Na obchód złożyła się Msza Św. celebrowana przez przybyłego z Czernio-wiec ks. dr. Władysława Honorskiego, referat o Słowac-kim, wygłoszony przez ks. Jana Mościckiego, odczytanie wybranych utworów Słowackiego, przemówienie nauczyciela Koguta, zachęcające do gromadzenia się w Czytelni i czytania, przygotowane z amatorami przez o. Wincentego Mayerhoffera przedstawienie „Bitwy pod Racławicami” Władysława Ludwika Anczyca.
08.12. – Gurahumora: Świeżo wyświęcony ks. Emi-lian Welisch został mianowany wikariuszem parafii rzymskokatolickiej.
08.14. – Czerniowce: Naczelny redaktor „Gazety Polskiej” Henryk Zucker powrócił i objął redakcyjne obowiązki.
08.14. – Kaczyka: Uroczyste nieszpory w kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP m.in. z kazaniem polskim i procesją z Najświętszym Sakramentem.
08.15. – Bojan, Czytelnia Polska TSL: Na sztandar Czytelni złożył Karol Futerko z Kanady (20 k) za pośred-nictwem Leokadii Zawadzkiej oraz R. Sozański (10 k), które zebrał od członków czytelni.
08.15. – Czerniowce: Ostateczny termin przyjmowania podań o przyjęcie do Bursy Polskiej im. A. Mickiewicza.
08.15. – Głęboka, Czytelnia Polska: Zgromadzeni Polacy wysłuchali odczytu ks. Pawła J. Wieckiego pt. „Królestwo Polskie po rozbiorze”, wypowiedzi Jana Nadolnego o położeniu Polaków w zaborze pruskim oraz recytacji „Jeszcze Polska nie zginęła” w wykonaniu Wandy Nadolnej.
08.15. – Stara Żuczka: Odbyły się wyścigi konne 8 pułku ułanów, na które z Czerniowiec można było dojechać specjalnym pociągiem.
08.15. – Kaczyka: Odbył się odpust w miejscowym kościele parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP, który został przyozdobiony w piękny ołtarz główny, ambonę i balaski w stylu gotyckim, a za kościołem wybudowano kaplicę w kształcie groty w Lourdes. Odprawiono kilka Mszy św. z kazaniami w kilku językach, m.in. w języku polskim. W celu udogodnienia dojazdu pielgrzymom uruchomiono dodatkowe pociągi na odcinku Czerniowce-Kaczyka ze zniżkami za przejazd.
08.15. – Waszkowce n/Cz.: Z Czerniowiec przybył druh Wasylkiewicz, aby dzieci tamtejszego korpusu wakacyj-nego nauczyć ćwiczeń z obręczami.
08.16. – Kaczyka, kościół parafialny pw. Wniebo-wzięcia NMP: Odprawiona została w kościele para-fialnym Msza św. żałobna za zmarłych dobrodziejów nowego kościoła.
08.16. – Kaczyka: Korespodent, sygnujący swój list pseudonimem Pątnik, zwięźle zrelacjonował uroczystość odpustową zaznaczając, że celebransem był ks. prałat Józef Schmid, że kazania były głoszone m.in. w języku polskim. Na odpuście był również prof. dr Alfred Halban, który uroczystości kaczyckie przyrównał do często-chowskich.
08.16. – Sadogóra: Autor listu zaprasza gości, także z Czerniowiec, na uroczyste zakończenie korpusów wakacyjnych i pokazy gimnastyczne według załączonego szczegółowego programu.
08.18. – Czerniowce: Po Mszy św. w intencji cesarza Austrii z racji urodzin odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego pod rozszerzenie rzymskokatolickiego kościoła parafialnego, zbyt szczupłego dla licznych parafian. W poświęceniu brali udział proboszcz ks. infu-łat Józef Schmid, duchowieństwo parafialne, prezy-dent kraju, liczna rzesza wiernych. Przemawiali ks. infułat i prezydent.
08.18. – Czerniowce: Hela Würflówna napisała „Baj-kę”, która ukazała się w 67. numerze „Gazety Polskiej” z 22 sierpnia 1909 r.
08.19. – Czerniowce: Czerniowiecki superior OO. Jezuitów Ks. Julian Smodlibowski powiadomił ducho-wieństwo Bukowiny i pogranicza o możliwości odby-wania rekolekcji w małych grupach po uprzednim zgłoszeniu zapotrzebowania i uzgodnieniu terminów.
08.19. – Jackany: Starszy komisarz budownictwa, zastępca naczelnika stacji konserwacji w Jackanach Wło-dzimierz Lewicki został mianowany zastępcą naczelnika stacji konserwacji w Czerniowcach.
08.19. – Dawidy-Zrąb: Autor podpisany literami M.D.Z. napisał do redakcji „Gazety Polskiej” list, w któ-rym w imieniu miejscowych rodaków uskarża się na brak polskiej szkoły i torpedowanie starań o nią przez nieznanych przeciwników, uciekających się do złożenia podania z podrobionymi podpisami o szkołę z rusińskim językiem wykładowym, rzekomo w imieniu Polaków i roz-głaszania, jakoby Polacy nie byli stałymi, tylko okreso-wymi mieszkańcami.
08.22. – Czerniowce: Towarzystwo Bursy Rzemieś-lniczej im. J. Kilińskiego ogłosiło konkurs dla ubie-gających się o miejsce w Bursie.
08.22. – Głęboka, Czytelnia Polska: Odbyło się zebranie członków, omówiono istotne sprawy bieżące i podjęto uchwały zaproponowane przez wydział. Spotkanie za-kończono deklamacjami „Spowiedzi więźnia” (w wyko-naniu pani Lazarowicz) i „Karola Chodkiewicza” (w wykonaniu Jana Nadolnego).
08.22. – Kocmań, Czytelnia Polska: Odbyła się niecodzienna uroczystość, podczas której przemawiał przybyły z Czerniowiec ks. Alojzy Kucharski, zachę-cający do korzystania z Czytelni oraz czytania książek i czasopism, oraz student Władysław Demitrowski, który wygłosił patriotyczno-historyczny odczyt „Przyczyny upadku naszej Ojczyzny”.
08.22. – Sadogóra: Popis na zakończenie korpusów wakacyjnych z gościnnym udziałem korpusów i sokołów czerniowieckich. Na uroczystość złożyła się Msza św. W kościele parafialnym p.w. św. Michała i ćwiczenia gimnastyczne dziewcząt i chłopców na boisku oraz prze-mówienie kierownika korpusów Dutkowskiego, pieśni patriotyczne.
08.22. – Suczawa, duża sala Domu Polskiego: Odbyła się wieczorna zabawa, na którą złożyły się występy chóru mieszanego i męskiego pod kierunkiem Stanisława Jaśkiewicza, gra na fortepianie panny Lidner i pani Czerny, monologi w wykonaniu Wacława Müllera, jednoaktowa komedia Aleksandra Fredry w wykonaniu amatorów (Baranowski, Helena Barańska, Wiktor Czernelecki, Stanisław Jaśkiewicz, Ludwiński, Ludomiła Machnicówna, Tadeusz Matysek, Wanda Matyskówna, Wacław Müller), tańce. Korespondent podał, że do Czytelni Polskiej należy kilku Czechów i Rusinów. Wieczornica bardzo podobała się nawet obecnym na niej Niemcom i Rumunom.
08.23. – Czerniowce: Rada Szkolna Krajowa roz-porządziła, iż rok szkolny 1909/10 rozpocznie się w czerniowieckich szkołach ludowych wyjątkowo 9 września, a zapisy do szkół 6 września 1909 r.
08.23. – Głęboka: Autor podpisany literą L. donosił, iż miejscowe korpusy wakacyjne funkcjonują zgodnie z planem od początku wakacji pod ogólnym nadzorem ks. Pawła J. Wieckiego z Radowiec i Apolonii Droll z Dym-ki. Ćwiczenia 24 chłopców nadzoruje Jan Nadolny, a 30 dziewcząt Wanda Nadolna. Zakończenie korpusów popisami, według podanego programu, zapowiedziano na niedzielę 29 sierpnia 1909 r. Korespondent zwrócił uwa-gę, iż po dłuższym letargu miejscowa Czytelnia Polska ożywiła się i są wygłaszane odczyty.
08.23. – Kocmań: Bezimienny autor napisał obszerne sprawozdanie z przebiegu uroczystości w miejscowej Czytelni Polskiej w dniu 22 sierpnia 1909 r., które ukazał się w rubryce Listy z kraju w 68. numerze „Gazety Polskiej” z 26 sierpnia 1909 r.
08.24. – Suczawa, Dom Polski: Miejscowy kores-pondent podpisany literami S. M. zdał sprawę z ostatnich wydarzeń w Domu Polskim, w którym w ostatnich czasach za sprawą Stanisława Jaśkiewicza nastąpiło wyraźne ożywienie działalności, odbywają się regularnie niedzielne wieczorki.
08.26. – Lwów: Ukazał się nr 8 „Krajowego Kole-jarza”, z apelem do bukowińskich kolejarzy polskich o jak najrychlejsze włączenie się do działań zjednoczeniowych przez zorganizowanie się w krajową organizację „Samo-pomoc” i rozpoczęcie pracy dla dobra własnego i całego narodu.
08.26. – Czerniowce: W 68. numerze 27-go rocznika „Gazety Polskiej” w Kronice przedrukowano list małego Władka H. do redaktorki „Małego Światka”, w którym przekazuje 10 k na Dar Grunwaldzki i wzywa inne dzieci do podobnych ofiar na cele narodowe.
08.29. – Czerniowce: Michał Gorecki napisał wiersz „Do naszych korpusów wakacyjnych”, który ukazał się drukiem w 69. numerze „Gazety Polskiej” z niedzieli 29 sierpnia 1909 r.
08.29. – Czerniowce, boisko „Sokoła”: Końcowy popis czerniowieckich korpusów wakacyjnych lata 1909 r. z udziałem korpusów wakacyjnych Sadogóry. Popisy z bogatym programem połączono z wielkim festynem (koncert muzyczny, puszczanie balonów, poczta, wędka szczęścia, zdjęcia poszczególnych grup i inne rozrywki). Na tę okoliczność urządzono bufet i cukiernię na boisku.
08.29. – Waszkowce n/Cz., Dom Polski: Odbył się uroczysty obchód setnej rocznicy urodzin Juliusza Słowackiego. Na program złożyły się: słowo wstępne prezesa ks. kan. Marcelego Zawadowskiego, odczyt Pelera o życiu i dziełach poety; deklamacja „Hymnu na morzu” (w wykonaniu panny Migd.), „Zgonu pułkow-nika” (w wykonaniu panny D. Pazi), „Córki Polski” (w wy-konaniu panny Wierz), trzy przedstawienia amatorskie w wykonaniu dzieci („Spod trzech zaborów”, „Ty, ojczys-ta
dr. Jan Bujak – Kraków
